İşgalci İsrail ordusu, Çinli teknoloji devi DJI tarafından üretilen ticari dronları modifiye ederek Gazze’deki hastanelere, sivil sığınaklara ve insani yardım kuruluşlarına saldırılarda kullanıyor. Al Jazeera’nın Sanad doğrulama ajansı tarafından yapılan bir soruşturma, bu dronların aynı zamanda Filistinli sivilleri insan kalkanı olarak kullanan İsrail askerlerinin operasyonlarını gözetlemek için de kullanıldığını ortaya çıkardı
Hedefte sivil alanlar ve insan hakları ihlalleri
Soruşturmaya göre, özellikle tarımsal amaçlar için geliştirilen DJI Agras modeli, İsrail ordusu tarafından patlayıcı taşıyacak şekilde yeniden tasarlandı. Bu dronlar, Gazze’deki korunaklı alanlara ulaşarak saldırılar düzenlemek için kullanılıyor. Örneğin, 17 Temmuz 2024’te Cibaliye'de bir Türk yardım kuruluşunun binasına düzenlenen saldırıda bir DJI Agras model drone kullanıldı. Bu saldırı, bir okulun yakınında gerçekleşti ve sivillerin güvenliğini tehdit etti.
Benzer şekilde, Kasım ayında Beyt Lahya’da bir sivil yerleşim bölgesine yapılan bomba saldırısında yine DJI Agras dronları kullanıldı. Görgü tanıkları, bu saldırıların korku yaymak amacıyla yapıldığını belirtti.
Gözetleme ve taktik kullanımlar
DJI Mavic ve DJI Avata gibi diğer modeller de İsrail ordusu tarafından Gazze’de keşif ve hedef belirleme amacıyla kullanılıyor. DJI Avata dronları, Gazze’nin altındaki tünel ağlarını haritalamak ve İsrail askerlerine yol göstermek için kullanıldı.
Bir başka olayda, İsrail ordusunun insan kalkanı olarak kullandığı bir Filistinlinin, bir okulu kontrol etmek üzere zorlandığı anlar, bir DJI Avata tarafından kaydedildi. Bu tür uygulamalar, uluslararası hukuka aykırı olarak değerlendiriliyor.
DJI’nin sessizliği
DJI, ürünlerinin yalnızca barışçıl ve sivil amaçlarla kullanılmasını desteklediğini açıklasa da, Gazze’deki saldırılarla ilgili herhangi bir önlem almadı. Şirket, Rusya-Ukrayna savaşında benzer durumlar yaşandığında satışlarını durdurmuş ve yazılım kısıtlamaları getirmişti. Ancak İsrail bağlamında bu tür bir adım atılmadı.
DJI, Sanad’ın doğrudan sorularına verdiği yanıtta, “Ürünlerimizin zarar vermek için kullanılmasını kesinlikle kınıyoruz.” ifadelerini kullandı. Ancak şirket, İsrail’de satışları durdurma veya Gazze üzerindeki uçuşları kısıtlayacak önlemler alma konusunda herhangi bir adım atmadı.
Sonuç
İsrail’in DJI dronlarını askeri amaçlarla kullanması, Gazze’deki insani krizi daha da derinleştiriyor. Bu durum, uluslararası hukukun ihlal edilmesi ve teknolojinin kötüye kullanımı konularında ciddi endişeler yaratıyor.
