İsrail hükümetinin 2021 yılında teknoloji devleri Google ve Amazon ile imzaladığı 1,2 milyar dolarlık "Project Nimbus" bulut hizmeti anlaşmasının perde arkası, uluslararası hukuk ve veri gizliliği standartları açısından ciddi tartışmalara yol açtı.
Anlaşmanın özel maddelerine göre, Google ve Amazon'dan "gizli bir sinyal sistemi" kurmaları talep edildi. Bu sistemin amacı oldukça kritik: Şirketler, yasal olarak gizli tutmak zorunda oldukları durumlarda dahi, İsrail'e ait verilerin ABD veya AB'deki yabancı mahkemelerce celp edilmesi ya da istihbarat kurumlarına aktarılması gibi durumlarda, İsrail hükümetine sessizce bir uyarı göndermekle yükümlü kılındı.
Hukukçular: "Gizliliğin dolaylı ihlali"
Hukuk uzmanları, bu gizli sinyal sisteminin ABD ve Avrupa Birliği (AB) genelindeki veri gizliliği ve mahkeme celplerinin gizliliği yasalarını dolaylı şekilde ihlal ettiğini belirtiyor. Zira bir mahkeme celbi veya yasal talep gizli tutulmak zorundaysa, bu durumun üçüncü bir tarafa (İsrail hükümetine) bildirilmesi, yasal sürecin ruhunu tehlikeye atıyor ve mahkeme celplerinin gizliliğini tehlikeye sokuyor.
İnsan hakları ihlaline karşı 'dur' deme yetkisi yok
"Project Nimbus" anlaşmasının bir diğer dikkat çekici maddesi ise, teknoloji şirketlerinin hizmet kullanımına kısıtlama getirmesini tamamen yasaklaması. Anlaşma, Google ve Amazon'un, İsrail ordusunun veya devlet kurumlarının bulut hizmetlerini kullanma şeklini kısıtlamasını engelliyor.
Bu madde uyarınca, şirketler, İsrail'in askeri amaçlı kullanımda insan hakları ihlali yaptığını tespit etse veya bu yönde uluslararası bir karar çıksa bile, sözleşme gereği bulut hizmetini durdurma veya kısıtlama yetkisine sahip olamayacak. Bu durum, teknoloji devlerinin etik sorumluluklarını ve uluslararası insan hakları yükümlülüklerini göz ardı ettiği yönündeki eleştirileri daha da artırıyor.
