Kanada Başbakanı Mark Carney, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savaş Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrine saygı göstereceklerini ve bu kararı uygulayacaklarını net bir şekilde ifade etti. Carney, yaptığı açıklamada, "Eğer Netanyahu Kanada'ya gelirse, tutuklanacaktır," dedi. Bu açıklama, İsrail'in üst düzey yetkilileri hakkındaki uluslararası hukuki sürecin ülkeler nezdindeki etkisini gösteren önemli bir adım olarak değerlendirildi.
İbranice yayın yapan Kanal 12'nin aktardığına göre, Başbakan Carney'nin bu kesin tavrı, Ottawa'nın UCM'nin yargı yetkisine ve uluslararası hukuka olan bağlılığını teyit ediyor.
UCM süreci ve tutuklama emirleri
UCM'nin bu kararı, uzun bir hukuki sürecin ardından geldi. Mahkeme, 5 Şubat 2021'de Filistin'i, Roma Statüsü'nün taraf devleti olarak tanımış ve böylece 1967'de işgal edilen Filistin toprakları (Gazze ve Batı Şeria dahil) üzerinde yargı yetkisi kazanmıştı.
-
3 Mart 2021'de Savcılık Ofisi, Filistin'deki duruma ilişkin resmî bir soruşturma başlatmıştı.
-
İsrail, 23 Eylül 2024'te Statü'nün 19/2 Maddesi uyarınca Mahkeme'nin yetki alanına itiraz etti.
-
Ancak, yaklaşık iki ay sonra, 21 Kasım 2024'te UCM Ön Yargılama Dairesi I, Netanyahu ve Gallant hakkında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işledikleri iddiasıyla iki ayrı tutuklama emri çıkardı.
Gazze'deki durum ve uluslararası tepkiler
Bu hukuki gelişmeler, 7 Ekim 2023'ten bu yana süregelen ve ABD-Avrupa desteğiyle yürütülen İsrail operasyonlarının gölgesinde yaşanıyor. İşgal güçlerinin Gazze Şeridi'nde gerçekleştirdiği eylemler; cinayet, aç bırakma, yıkım, zorla yerinden etme ve tutuklamaları kapsayan bir soykırım olarak nitelendiriliyor.
Uluslararası çağrılara ve Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) durdurma kararlarına rağmen devam eden bu süreçte, 238 binden fazla Filistinli şehit oldu veya yaralandı, on binden fazla kişi kayıp ve yüz binlerce insan yerinden edildi. Başta çocuklar olmak üzere pek çok can kaybına yol açan yaygın açlık ve Gazze'nin büyük bir bölümünü haritadan silen kapsamlı yıkım, uluslararası toplumun büyük tepkisini çekmeye devam ediyor.
Kanada Başbakanı'nın açıklaması, UCM'nin tutuklama emirlerinin taraf devletlerce uygulanması halinde, Netanyahu'nun uluslararası seyahat özgürlüğünün ciddi şekilde kısıtlanacağı anlamına geliyor.
