İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs'te, İsrail'in yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerini inşa etme ve Filistinlilerin topraklarını gasbetme suçu, hükümet bütçelerinin ötesinde, uluslararası şirketler, bankalar ve gizli bağışlarla sağlanıyor. Bu durum, Birleşmiş Milletler'in "yasa dışı" kabul ettiği yerleşim faaliyetlerinin, uluslararası kararlarda öngörülen iki devletli çözümün uygulanma fırsatını zayıflatmasını hızlandırıyor.
BM listesinde 158 şirket ve ABD'li devler
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), 26 Eylül 2025'te, işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimlerinde faaliyet gösteren 158 şirketi listeledi. Bu şirketlerin 20'si Kanada, Çin, Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD gibi ülkelerden.
Listede yer alan ve çoğunluğu inşaat, gayrimenkul ve turizm sektörlerinde faaliyet gösteren ABD şirketleri arasında Airbnb, Booking Holdings, Expedia Group, Motorola Solutions, Re/Max Holdings ve TripAdvisor gibi devler bulunuyor.
Ayrıca 4 İspanyol şirketi (ACS, CAF, Ineco ve SEMI) ile Fransız bankaları (BNP Paribas, Société Générale, Crédit Agricole) ve İngiliz şirketleri (Greenkote P.L.C., JCB) de bu yasa dışı faaliyetlere dolaylı olarak katkıda bulunuyor.
Bankalar ve 220 milyon dolarlık vergiden muaf fonlar
Uluslararası insan hakları kuruluşlarının raporları, İsrail'deki en büyük 7 bankanın yasa dışı yerleşim yerlerini destekleme, sürdürme ve genişletmeye yönelik hizmetler sunduğunu ortaya koyuyor.
Öte yandan, Haaretz gazetesinin haberine göre, 50'den fazla ABD'li Yahudi kuruluşun 2009-2013 yılları arasında Batı Şeria'daki yerleşimcilere yaklaşık 220 milyon dolar aktardığı kaydedildi.
İsrail basını, bu fonların vergiden muaf tutulduğunu ve bunun "ABD'nin işgal altındaki Filistin topraklarında yerleşim birimleri inşasını ve İsrail terörizmini desteklediğini" doğruladığını ifade etti. Fonlar, aşırılık yanlısı Yahudi din eğitimi ve Filistinlilere karşı terör eylemleri gerçekleştirmekten hüküm giymiş İsrailli yerleşimcilerin ailelerine yardım edilmesini de kapsıyor.
Batı Şeria'da suçlar yoğunlaşıyor
İsrail'in Gazze'de yürüttüğü soykırımla paralel olarak, Batı Şeria'da yasa dışı yerleşim yerlerinin sayısı artarak 730 bini aştı.
Filistin yönetimine bağlı Ayrım Duvarı ve Yahudi Yerleşim Birimleriyle Mücadele Konseyi verilerine göre, yerleşimci saldırganlar Ekim 2023'ten bu yana 7 bin 154 saldırı gerçekleştirerek 33 Filistinliyi şehit etti ve 33 topluluğu zorla yerinden etti. Filistinlilere göre bu suçlar, Batı Şeria'nın İsrail'e ilhakının ve iki devletli çözüm ilkesinin sonunun yolunu açıyor.
