ABD, Gazze'deki savaşı sona erdirme ve bir ateşkes anlaşması sağlama amacıyla Hamas ile Doha'da dolaylı görüşmeler gerçekleştiriyor. CNN’in haberine göre, bu görüşmelere Trump yönetimi adına Filistin asıllı Amerikalı iş insanı Bishara Bahbah liderlik ediyor. Bahbah, 2024 başkanlık seçimlerinde “Trump için Arap Amerikalılar” grubunun liderliğini yapmıştı ve şu anda Trump yönetimi adına arabuluculuk görevini üstleniyor.
Hamas’ın ABD ile doğrudan temas kurma girişimi, Amerikalı-İsrailli asker Edan Alexander’ın serbest bırakılmasıyla sonuçlanan gizli görüşmelerle başladı. Nisan ayı sonunda bir Hamas yetkilisinin Bahbah’a ulaşmasıyla başlayan bu süreçte, taraflar arasında iki hafta boyunca yaklaşık 20 mesaj alışverişi yapıldı. Bahbah’ın, Hamas’ın baş müzakerecisi Halil el-Hayya ile de doğrudan görüştüğü bildirildi.
Cumartesi günü Doha’da İsrail ve Hamas arasında dolaylı olarak yeni bir ateşkes ve esir takası anlaşması için görüşmeler başladı. Ancak Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman bin Casim Al Sani, görüşmelerin şu ana kadar bir ilerleme kaydedemediğini belirtti. Şeyh Muhammed, “Taraflar arasında temel bir uçurum var. Biri kısmi bir anlaşmayla kapsamlı bir çözüme ulaşmayı hedefliyor, diğeri ise sadece tek seferlik bir anlaşma istiyor.” dedi.
Trump yönetiminin tutumu
Trump yönetimi, Hamas ile doğrudan bir kanal kurarak Katar veya Mısır üzerinden yürütülen geleneksel diplomatik yolları bypass etmeyi hedefliyor. Eski ABD Orta Doğu elçisi Dennis Ross, bu yaklaşımın, Trump yönetiminin Hamas’ı daha etkili bir şekilde etkileyebileceğine inandığını gösterdiğini ifade etti. Ancak bazı uzmanlar, bu adımın bir strateji eksikliğinin göstergesi olabileceğini savunuyor.
Axios’un haberine göre, Başkan Donald Trump, Gazze’deki savaşın devam etmesinden duyduğu rahatsızlığı birçok kez dile getirdi ve İsrail Başbakanı Netanyahu’ya savaşın bir an önce sona erdirilmesi yönünde mesajlar iletilmesini istedi. Trump’ın bu tutumu, ABD’nin İsrail’e olan desteğinde bir değişiklik anlamına gelmese de, savaşın sona erdirilmesine yönelik baskının arttığını gösteriyor.
Öte yandan, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, geçtiğimiz hafta sonu İsrail’e yapacağı ziyareti iptal etti. Bu kararın hem lojistik nedenlerle hem de ziyaretin İsrail’in saldırılarına dramatik bir destek olarak algılanabileceği kaygısıyla alındığı ifade edildi.
Sonuçsuz kalan görüşmeler
Hamas, ABD’nin İsrail üzerindeki baskısını artırarak insani yardımın Gazze’ye girişine izin verilmesini beklediğini açıkladı. Ancak İsrail’in Gazze’ye yönelik geniş çaplı kara harekâtı ve yoğun hava saldırıları, barış umutlarını zayıflatıyor. İsrail ordusu, bu operasyonların “Gideon’un Arabaları” adı verilen bir askeri plan kapsamında yürütüldüğünü duyurdu.
Trump yönetimi adına müzakereleri koordine eden Bahbah, ABD’nin İsrail ve Hamas arasında yeni bir ateşkes anlaşması için bir temel oluşturabilecek öneriler sunduğunu belirtti. Ancak taraflar arasındaki temel farklılıklar, görüşmelerin sonuçsuz kalmasına neden oluyor.