The Intercept tarafından elde edilen şirket içi belgelere göre, küresel teknoloji devi Amazon'un, Gazze'deki soykırımda aktif olarak kullanılan silahların üreticisi olan iki önemli İsrailli savunma şirketine bulut bilişim hizmetleri sağladığı ortaya çıktı. Bu şirketler Rafael Advanced Defense Systems ve Israel Aerospace Industries (IAI) olarak belirtildi.
AWS ve İsrail'in askeri sanayisi
Raporda, Amazon Web Services'in (AWS), İsrail'in silah üretimi ve askeri kampanyaları için merkezi öneme sahip olan Rafael Advanced Defense Systems ve Israel Aerospace Industries (IAI) ile ticari ilişkilerini sürdürdüğü ifşa edildi. Belgeler, Amazon'un Gazze'deki soykırımın devam ettiği 2024 ve 2025 yıllarında da bu şirketlere bulut yazılımı tedarik etmeye devam ettiğini gösteriyor.
Amazon, 2021 yılından bu yana Google ile birlikte, İsrail hükümetiyle imzalanan 1.2 milyar dolarlık "Project Nimbus" adlı bulut bilişim anlaşmasının bir parçası konumunda. Bu anlaşma, İsrail ordusu ve istihbarat teşkilatları dahil olmak üzere İsrail bakanlıklarına gelişmiş veri depolama ve işleme hizmetleri sağlıyor.
Yapay Zeka araçları ve uluslararası hukuk ihlalleri
The Intercept'in incelediği şirket içi finansal belgeler, Rafael ve IAI'nin, Amazon'un yapay zeka araçları ve yapay zeka başlangıç şirketi Anthropic tarafından geliştirilen Claude gibi büyük dil modelleri dahil olmak üzere çeşitli teknolojilerini kullandığını ortaya koydu. Ayrıca Amazon'un İsrail'in nükleer programına ve yerleşim yeri genişletme ile askeri kontrolün uluslararası hukuku ihlal ettiği işgal altındaki Batı Şeria'yı yöneten ofislere de hizmet sağladığı belirtiliyor.
Rafael ve IAI, İsrail'in Gazze'deki soykırımında kullanılan bombaların, füzelerin ve insansız hava araçlarının temel tedarikçileri arasında yer alıyor. Şirketlerin teknolojileri arasında, sıradan bombaları hassas güdümlü mühimmatlara dönüştüren SPICE güdüm kitleri de bulunuyor.
Örnek saldırılar ve şirket başarıları
Eylül 2024'te İsrail, daha önce "güvenli bölge" olarak belirlenen güney Gazze'deki bir mülteci kampını bombaladı. Silah uzmanları, enkazda 2.000 librelik SPICE güdümlü bir bombanın parçalarını tespit etti. Bu saldırıda kadın ve çocuklar dahil en az 19 sivil hayatını kaybetti ve Birleşmiş Milletler tarafından "vicdansız" olarak kınandı. Aralık 2024'teki başka bir saldırıda, aynı tür bomba Gazze'nin merkezinde 12 Filistinliyi öldürdü.
Rafael CEO'su Yoav Turgeman, 2024'te şirketin "İsrail tarihindeki en uzun ve en karmaşık çok cepheli savaş" olarak tanımladığı dönemde "rekor gelirler" elde ettiğini gururla belirtmişti. İsrail'in Demir Kubbe sisteminin ortak geliştiricisi olan IAI de Gazze saldırılarındaki rolüyle Heron insansız hava araçlarını tanıttı. Bu dronlar, hassas hedeflemeyi destekleyen gerçek zamanlı istihbarat sağlayarak, geniş çaplı sivil ölümlerine katkıda bulundu.
Amazon'un insan hakları beyanları ve şeffaflık sorunları
Amazon, kamuoyuna uluslararası insan hakları standartlarına uyduğunu iddia ediyor. Şirketin web sitesinde, "şirket genelindeki riskleri değerlendirdiği ve bunlara yanıt verdiği" ve "insan hakları etki değerlendirmeleri" yaptığı belirtiliyor. Ancak şirket, soykırım savaşıyla bağlantılı firmalara hizmet satmadan önce bu tür değerlendirmelerin yapılıp yapılmadığına dair The Intercept'in sorularını yanıtlamayı reddetti. Rafael, IAI ve İsrail Savunma Bakanlığı da yorum yapmaktan kaçındı.
Kesin rakamlar belirsizliğini korurken, belgeler Amazon'un Rafael'e indirimli fiyatlarla hizmet sattığını gösteriyor. Kilit bir Project Nimbus müşterisi olan İsrail Savunma Bakanlığı'na %35 indirim uygulandığı bildirilirken, Rafael ve IAI'nin aynı indirimden yararlanıp yararlanmadığı bilinmiyor.
The Intercept'e göre Rafael, Amazon'un Bedrock platformunu kullanarak Amazon'un Titan G1 modeli ve Anthropic'in Claude'u dahil olmak üzere üretken yapay zeka araçlarına erişti. Bu durum, Anthropic'in kendi yapay zekasının silah tasarlamak veya geliştirmek için kullanılmasını yasaklayan politikasına uyum konusunda soruları gündeme getiriyor.
Amazon ayrıca İsrail Savunma Bakanlığı'na, İsrail ordusunun Merkez Komutanlığı bünyesinde yürütülen açık kaynak istihbarat projesi için yüz tanıma yazılımı Rekognition'a erişim sağladı. Rekognition, yüzleri algılayabiliyor ve hatta "korku" gibi duyguları okuyabiliyor. Belgeler ayrıca, Gazze saldırılarının planlanmasında yer alan coğrafi istihbarat birimi İsrail'in 9900. Birimi'nin de Amazon hizmetlerini kullandığını gösteriyor.
