Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Temyiz Dairesi’nin, İsrail’in Gazze soruşturmasının geçersiz olduğuna dair yaptığı itirazı reddetmesi, Washington hattında sert bir karşılık buldu. ABD yönetimi, kararda imzası bulunan Gürcü hakim Gocha Lordkipanidze ve Moğol hakim Erdenebalsuren Damdin'i yaptırım listesine ekledi.
Bu karar, Kasım ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkarılan tutuklama emirlerinin hukuki geçerliliğini koruması açısından kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Eğer İsrail’in itirazı kabul edilseydi, söz konusu tutuklama kararları düşecekti.
Marco Rubio: "Siyasi hamlelere müsamaha göstermeyeceğiz"
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio yaptığı açıklamada, UCM'nin İsrail vatandaşlarını "İsrail'in rızası olmadan" yargılamaya çalışmasını egemenlik ihlali olarak nitelendirdi. Rubio, şu ifadeleri kullandı:
"UCM, İsrail'i hedef alan siyasallaşmış eylemlerine devam ederek tüm uluslar için tehlikeli bir emsal teşkil ediyor. ABD ve İsrail vatandaşlarını haksız yere mahkeme yetkisine tabi tutan bu güç suistimalini tolere etmeyeceğiz. Bu 'hukuk savaşına' somut sonuçlarla karşılık vermeyi sürdüreceğiz."
Yaptırımlar günlük hayatı felç ediyor
Şubat ayından bu yana yaptırım uygulanan UCM yetkilisi sayısı sekiz hakime ulaştı. Mahkemenin başsavcısı ve yardımcıları da benzer kısıtlamalarla karşı karşıya. Yaptırımlar, hedef alınan isimlerin ABD’ye girişini yasaklarken, onları küresel finans sisteminden de izole ediyor.
Daha önce yaptırım listesine alınan Perulu hakim Luz del Carmen Ibanez Carranza, yaşadığı zorlukları şu sözlerle özetledi:
"Kredi kartlarımı kullanamıyorum, dolar bazlı hiçbir bankacılık işlemi yapamıyorum. Uber gibi uygulamalara dahi erişimim engellendi." Buna rağmen Carranza, bu önlemlerin yargı bağımsızlığını hedef aldığını ancak hakimlerin görevlerini yapmaktan vazgeçmeyeceklerini vurguladı.
Hukuki süreç hasıl işledi?
İsrail, 7 Ekim sonrası gelişen olayların "yeni bir durum" olduğunu ve mahkemenin 2021'deki bildiriminin yeterli olmadığını savunarak soruşturmanın durdurulmasını talep etmişti. Ancak UCM Temyiz Dairesi, 2021 yılında başlatılan Filistin soruşturmasının mevcut olayları da kapsadığına hükmederek İsrail'in talebini geri çevirdi.
Gelinen noktada, kararı imzalayan Temyiz Dairesi üyelerinden sadece mahkeme başkanı Japon hakim Tomoko Akane yaptırım listesinin dışında kalmış durumda. UCM, hakimlerini korumak için "gizli" karşı önlemler aldığını duyururken, Avrupa Birliği'nin bu yaptırımlara karşı nasıl bir kalkan oluşturacağı henüz belirsizliğini koruyor.
