Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Temyiz Dairesi, İsrail'in Gazze'deki 7 Ekim 2023 sonrası suçlarla ilgili soruşturmanın geçerliliğini iptal etme girişimini geri çevirdi. Bu karar, geçen yıl Kasım ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkarılan tutuklama kararları açısından kritik bir gelişme olarak kayıtlara geçti.
İsrail, tutuklama kararlarını geçersiz kılmak için sayısız itirazda bulunmuştu; bunlar arasında Başsavcı Karim Khan'ın tarafsızlık eksikliği iddiasıyla diskalifiye edilmesi ve mahkemenin Filistin'deki yargı yetkisine karşı çıkılması yer alıyordu. UCM'nin 2021'de başlattığı Filistin soruşturması, 2018'de Filistin Devleti'nin yaptığı başvuruya dayanıyordu. Ancak Kasım 2023'ten bu yana Güney Afrika, Bolivya, Şili ve Meksika dahil yedi ülke daha yeni başvurularla sürece dahil olmuştu.
"7 Ekim sonrası yeni bir durum değil"
İsrail, son temyiz başvurusunda, yedi devletin yeni başvuruları sonrası Başsavcı'nın yeni bir soruşturma açmadan önce kendilerini bilgilendirmesi gerektiğini öne sürdü. Roma Statüsü'nün 18. maddesi, bir soruşturma açıldığında ilgili devlete resmi bildirim yapılmasını şart koşuyor. İsrail, 7 Ekim olaylarının tamamen yeni bir durumu teşkil ettiğini ve bu nedenle yeni bir bildirim yapılması gerektiğini iddia etti.
Ancak UCM temyiz hakimleri bu argümanı reddetti. Kararda, 7 Ekim sonrası olaylara yönelik soruşturmanın, 2021 yılındaki orijinal bildirim kapsamında olduğu ve dolayısıyla yeni bir bildirime gerek olmadığı hükmedildi. Uluslararası hukuk profesörü Kevin Jon Heller, İsrail'in bu başvurusu başarılı olsaydı tutuklama kararlarının geçersiz kalacağını belirterek, "İsrail, UCM'nin yargı yetkisi olmadığı yönündeki dayanaksız iddiasını yinelemek yerine, savcılık ofisi Filistin soruşturmasını başlattığında tamamlayıcılık ilkesini ileri sürme hakkına sahipti. Bunu yapmadılar" yorumunu yaptı.
Heller ayrıca, İsrail'in bu maddeye şimdi önem vermesinin nedeninin, Başsavcı'nın hükümet yetkilileri hakkında gerçekten tutuklama kararı çıkarmış olması olduğunu belirterek, Temyiz Dairesi'nin hukuka uygun davranarak temyizi reddetmesini takdir ettiğini kaydetti. ABD, UCM'nin İsrail aleyhindeki soruşturması nedeniyle Başsavcı ve kararı veren yargıçlara yaptırım uygulamıştı.