İsrail'in Gazze'deki saldırılarının ekonomisine vereceği zararın, istatistikler ve uluslararası uzmanlara göre, 120 milyar doları bulabileceği belirtiliyor.
Gazze'deki soykırımın devam etmesi ve İran'la bölgesel bir savaşa kalkışması durumunda İsrail ekonomisinin çöküşe sürüklenebileceği düşünülüyor.
İsrail'in saldırganlığı sebebiyle yaşadığı son ekonomik kayıplarına dair bilgiler, AA muhabiri tarafından derlendi:
Norveç Varlık Fonu, işgal altındaki Batı Şeria'daki İsrail yerleşim birimlerine yakıt sağladığı için İsrail'in en büyük akaryakıt istasyonu işletmecisi olan Paz'daki tüm hisselerini 12 Mayıs'ta sattığını açıkladı.
İsrail medyası, Yemen'deki Husilerin füze saldırısından yaklaşık bir hafta sonra İsrail'in en büyük havalimanı olan Ben Gurion Havalimanı'ndaki seyahatlerde ciddi düşüş yaşandığını belirtti. Walla haber sitesi, yolcu sayısının önceki rezervasyonlara göre yüzde 26, uçuş sayısının ise yüzde 34 azaldığını duyurdu.
Birçok uluslararası hava yolu şirketi, mayıs ile haziran ortasına kadar İsrail'e yönelik uçuşların durdurulduğunu açıkladı.
Standard & Poor's'tan olumsuz görünüm öngörüsü
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's, nisanda İsrail ekonomisinin üst düzeyde güvenlik ve jeopolitik riskler sebebiyle olumsuz bir görünüme sahip olacağını öngörüsünde bulundu.
İsrail Maliye Bakanlığı, İsrail'in nisan ayında 11,7 milyar şekel (yaklaşık 3 milyar 100 milyon dolar) bütçe açığı verdiğini, bunun savaş nedeniyle artan harcamalardan kaynaklandığını açıkladı.
Yılın ilk dört ayında vergi gelirleri de yüzde 4,1 düşerken, sadece nisan ayında vergi gelirleri yüzde 13,1 düştü. İsrail'in 2023 yılı gelirleri beklentilerden 12 milyar şekel (yaklaşık 3 milyar 368 milyon dolar) düşük olurken, hükümet savaş nedeniyle harcamalarını yaklaşık 26 milyar Şekel (yaklaşık 7 milyar 300 milyon dolar) artırdı.
İsrailli ekonomi analisti David Rosenberg, Haaretz gazetesinde yaptığı açıklamada, "İsrail'in Gazze, Batı Şeria, Suriye, Lübnan ve İran'da sürdürdüğü savaşlar, İsrail ekonomisine yönelik ciddi tehdit oluşturmaktadır. Ve bu İsrail'in dayanamayacağı mali bir kabustur." ifadelerini kullanarak, "İsrail'in ekonomik bir bataklığa girdiği" uyarısında bulundu.
IMF büyüme tahminini düşürdü
Uluslararası Para Fonu (IMF), İsrail'in ekonomik büyüme tahminini düşürürken, büyümenin 2025'te yüzde 3,2'ye, 2026'da ise yüzde 3,6'ya ulaşacağı yönünde açıklamada bulundu. Bu beklentilerin, İsrail Merkez Bankasının yüzde 3,5 ve yüzde 4 olan son tahminlerinden daha düşük olduğu görüldü.
İsrail Merkez Bankası, enflasyonu kontrol altına almak amacıyla faiz oranını 2023 sonundan bu yana onuncu kez üst üste yüzde 4,5 seviyesinde tutma kararı aldı. Banka açıklamasına göre enflasyon yüzde 3,4'e ulaşarak, bankanın yüzde 3 olan üst sınırının hala üzerinde kaldı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, 2 Nisan'da İsrail ekonomisinin negatif görünümünü koruduğunu kaydetti.
İsrail'deki büyük inşaat müteahhitlerinin başlıca temsilcisi olan "Toprak İnşacıları" adlı dernek, Facebook sayfasından yayımladığı mesajda, "Sektördeki mali kayıpların 131 milyar şekel (yaklaşık 37 milyar dolar) olduğu tahmin ediliyor." açıklamasında bulunarak, inşaat sektöründe halihazırda 30 bin kişilik bir işçi açığı olduğunu kaydetti.
Dernek bu durumu, "İsrail ekonomisine bir darbe" şeklinde değerlendirdi.
Resmi verilere göre, sektörün 2023 yılı sonu itibarıyla haftalık zararı 644 milyon dolara kadar çıkıyor.
İsrail Maliye Bakanlığı ise Ocak 2025'te Gazze savaşının başlangıcından bu yana 125 milyar şekel (34,09 milyar dolar) zarara uğradığını duyurdu ve ülkenin aralık ayında 19,2 milyar şekel (yaklaşık 5 milyar 200 milyon dolar) bütçe açığı verdiğini kaydetti.
Bakanlık, 2023'te 1 trilyon 13 milyar şekel (yaklaşık 317 milyar 870 milyon dolar) olan kamu borcunun 2024'te 1 trilyon 330 milyon şekele (yaklaşık 374 milyar 130 milyon dolar) yükseldiğini, 2024 ise kamu harcamalarının askeri giderlere ayrılan 100 milyar şekel (28 milyar 130 milyon dolar) dahil olmak üzere 621 milyar şekel (yaklaşık 174 milyar 680 milyon dolar) olduğunu belirtti.
Resmi tahminlere göre, 2024 yılında yaklaşık 60 bin küçük ve orta ölçekli işletme kapandı. Bu rakam önceki yıllara göre yüzde 50 artış gösterdi. 2024 yılında İsrail'e gelen turist sayısı da 2023 yılına kıyasla yüzde 70'in üzerinde azaldı.
Moody's kredi notunu düşürdü
Moody's, Eylül 2024'te İsrail'in kredi notunu "A2"den "Baa1"e iki kademe düşürürken, ülkenin kredi notu görünümünü negatifte tuttu.
Associated Press'in (AP) 26 Ağustos 2024 tarihli raporuna göre, İsrail başbakanlarına ve hükümet kurumlarına onlarca yıl danışmanlık yapan deneyimli ekonomi uzmanı Yakov Sheinin, savaşın toplam maliyetinin 120 milyar dolara - yani ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 20’sine - ulaşabileceğini açıkladı.
İsrail Merkezi İstatistik Bürosu verilerine göre, 2024 yılının ilk çeyreğinde ülkeye gelen doğrudan yabancı yatırımlar 1,1 milyar dolara gerileyerek, 2023’ün son çeyreğine kıyasla yüzde 55,8 düşüş gösterdi.
İsrail Devlet İnovasyon Kurumu tarafından yayımlanan bir rapora göre ise ülkedeki yüksek teknoloji şirketlerinin yatırımları, 2023'te, 2022 yılına kıyasla yüzde 55 oranında azaldı.
İsrail Merkez Bankası’nın verilerine göre de ülkenin döviz rezervleri Nisan 2024 sonunda, mart ayına kıyasla 5,63 milyar dolar azalarak 208,1 milyar dolara geriledi.
