Geçtiğimiz ay sağlanan ateşkesin ardından Hamas, İsrail'in çekildiği bölgelerde kontrolü hızla yeniden tesis etmeye başladı. Gazzeliler, örgütün sadece güvenlik alanında değil, aynı zamanda ekonomik ve idari alanlarda da gücünü pekiştirdiğini belirtiyor. ABD planları, Hamas'ın silahsızlanmasını ve yönetimi bırakmasını gerektirse de, uluslararası toplumun yerine geçecek bir otorite üzerinde anlaşamaması, Hamas'ın konumunu güçlendiriyor.
Gazze'den konuşan bir düzine kişi, Hamas kontrolünü giderek daha fazla hissettiklerini ifade ediyor. Bölge otoritelerinin, Gazze'ye giren her şeyi izlediği, akaryakıt ve sigara dahil olmak üzere özel olarak ithal edilen bazı mallardan ücretler (vergiler) aldığı ve aşırı fiyat uygulayan tüccarlara para cezası kestiği bildirildi.
Hamas Hükümeti Medya Ofisi Başkanı İsmail el-Sevabta ise bu iddiaları reddederek, hükümetin herhangi bir vergi artışı yapmadığını, yalnızca acil insani ve idari görevleri yerine getirdiğini ve fiyatları kontrol etmek için "yoğun çaba" gösterdiğini savundu. Sevabta, Hamas'ın yeni bir teknokratik yönetime devretmeye hazır olduğunu ve amaçlarının Gazze'de kaosu önlemek olduğunu yineledi.
Ekonomik kaos ve fiyat düzenlemeleri
Merkezi Gazze'de bir alışveriş merkezinin sahibi olan Hatem Ebu Dalal, yeterli mal girişinin olmaması nedeniyle fiyatların yüksek olduğunu doğrularken, hükümet temsilcilerinin ekonomiye düzen getirmeye çalıştığını, malları kontrol edip fiyat belirlediğini söyledi.
Washington Enstitüsü'nden kıdemli uzman Ğais el-Omari, Hamas'ın bu eylemlerinin, hem Gazzelilere hem de dış güçlere kendisinin göz ardı edilemeyeceğini göstermeyi amaçladığını belirtti: "Uluslararası toplum ne kadar beklerse, Hamas o kadar kökleşir."
ABD ve rakiplerin tepkisi
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze planı, Hamas'ın silahsızlanmasını, ulus ötesi bir güvenlik gücünün konuşlandırılmasını ve geçiş yönetiminin kurulmasını öngörüyor. Ancak planın ilerlemesi tökezlerken, Reuters'ın kaynaklara dayandırdığı habere göre, Gazze'nin fiilen bölünmesi olasılığı artıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Gazzelilerin Hamas'ın ücret tahsilatlarına dair iddiaları hakkında yorum istendiğinde net bir yanıt verdi: "İşte bu yüzden Hamas Gazze'yi yönetemez ve yönetmeyecektir." Sözcü, yeni bir Gazze hükümetinin BM'nin Trump planını onaylamasından sonra kurulabileceğini ekledi.
Ancak, İsrail'in Mahmud Abbas liderliğindeki Filistin Yönetimi'nin (FY) Gazze'yi yeniden yönetme fikrini reddetmesi ve FY'nin ana unsurları olan Fetih ile Hamas'ın yeni yönetim organının nasıl kurulacağı konusunda anlaşmazlık yaşaması, iktidar boşluğunu uzatıyor. Gazze'deki Fetih sözcüsü Munther al-Hayek, Hamas'ın eylemlerinin "yönetmeye devam etmek istediğine dair açık bir gösterge" olduğunu söyledi.
Hamas, saldırılar öncesinde çoğu polis olmak üzere yaklaşık 50 bin kişiyi istihdam ediyordu. Hamas kaynakları, savaş sırasında maaşları en yüksek seviyede keserek bin 500 şekel ($470) olarak standartlaştırdığını ve bu ödemeleri stoklanmış nakit kaynaklarından yaptığını bildirdi. Hamas ayrıca, saldırılarda şehit olan dört bölgesel vali ve politbüronun 11 üyesinin yerine yeni atamalar yaptı.
Gazze Şehri aktivisti Mustafa İbrahim, Hamas'ın Trump planındaki gecikmeleri "kuralını güçlendirmek için sömürdüğünü" belirtti ve alternatif bir hükümet kurulana kadar bu durumun süreceğini düşündüğünü ekledi.