İran’ın 86 yaşındaki dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail’in son dönemde düzenlediği hava saldırılarında en yakın askeri ve güvenlik danışmanlarını kaybetti. Bu kayıplar, Hamaney’in karar alma mekanizmasında ciddi bir zayıflama yaratırken, stratejik hatalara yol açma riskini de beraberinde getiriyor. Konuya yakın beş kaynak, bu durumun İran’ın savunma ve iç istikrarı açısından son derece tehlikeli olduğunu belirtti.
Devrim Muhafızları ağır darbe aldı
Cuma gününden bu yana, İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanlarından Genel Komutan Hüseyin Selami, balistik füze programının başındaki Havacılık Şefi Emir Ali Hacızade ve istihbarat sorumlusu Muhammed Kazemi İsrail saldırılarında hayatını kaybetti. Bu isimler, Hamaney’in yaklaşık 15-20 kişilik iç danışman grubunun en önemli üyelerindendi. Kaynaklara göre bu grup, Hamaney’in Tahran’daki konutunda önemli kararlar için bir araya geliyor ve üyeleri, İslam Cumhuriyeti ideolojisine olan sarsılmaz bağlılıklarıyla biliniyor.
Hamaney’in yönetim tarzı ve danışmanları
Hamaney, İran’ın İslami sistemini korumaya derinden bağlı ve Batı’ya karşı büyük bir güvensizlik içinde hareket ediyor. Silahlı kuvvetlerin en üst komutanı olarak savaş ilan etme yetkisine sahip olan Hamaney, aynı zamanda üst düzey askeri ve yargı yetkililerini atama veya görevden alma gücüne de sahip. Karar alma sürecinde danışmanlarının görüşlerine önem veren Hamaney, genellikle farklı bakış açılarını dinleyerek ek bilgiler talep ediyor.
Kaynaklar, Hamaney’in oğlu Mücteba Hamaney’in son 20 yılda bu süreçte giderek daha merkezi bir rol oynadığını belirtiyor. Mücteba, Devrim Muhafızları ile kurduğu yakın ilişkiler sayesinde İran’ın siyasi ve güvenlik yapıları üzerinde önemli bir etkiye sahip. Ayrıca, Hamaney’in siyasi güvenlik işlerinden sorumlu yardımcısı Ali Asgar Hicazi, İran’ın en güçlü istihbarat yetkilisi olarak nitelendiriliyor. Hamaney’in ofis başkanı Muhammed Golpayegani, eski dışişleri bakanları Ali Ekber Velayeti ve Kemal Harrazi ile eski meclis başkanı Ali Laricani ise diplomasi ve iç politika konularında güvenilir danışmanlar arasında yer alıyor.
İsrail ve direniş ekseni
Hamaney, İran’ın bölgesel stratejisinde merkezi bir rol oynayan Devrim Muhafızları’na her zaman büyük bir önem verdi. Ancak, İsrail’in son saldırıları, bu organizasyonun üst düzey kadrolarını adeta yok etti. İsrail’in hava saldırıları, İran’ın nükleer ve askeri tesislerini hedef alırken, karşılık olarak İran’dan füze saldırıları geldi.
Ayrıca, İran’ın bölgedeki "Direniş Ekseni" de ağır darbeler aldı. Geçtiğimiz yıl Eylül ayında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, İsrail hava saldırısında hayatını kaybetmişti. Aralık ayında ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, isyancılar tarafından devrildi. Bu gelişmeler, Hamaney’i bölgede daha da yalnızlaştırdı.
Rejim için kritik bir dönem
İran, tarihinin en tehlikeli dönemlerinden birine girerken, Hamaney’in çevresindeki boşluklar rejimin geleceği üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Hamaney’in rejimin hayatta kalmasına yönelik stratejik hesaplamaları, bu zor dönemde bir kez daha sınanıyor.
